با برگزاری آیین سنتی تشت گذاری ، تالش سراسر شور می شود و شعور ، خیمه ها در گوشه و کنار شهر برافراشته شده ، ایستگاههای صلواتی بر پا گشته و نوجوانان و جوانانی در این پایگاهها دیده می شوند که با ارادت و دلدادگی خدمت می کنند.
آنها عشق شان خدمت به سوگواران حسین(ع) است.
در شهرستان تالش محرم که فرا می رسد ، مردم شانه به شانه هم در صفوف خدمت و شرکت در مراسم عزاداری حسینی ردیف می شوند.
شیعه و اهل سنت تالش در کنار هم خود را خادم دستگاه حسینی دانسته و خدمت گزاری در این دستگاه را برای خود یک ارزش و افتخار می دانند.
زنان و دختران تالشی از چند روز مانده به آغاز محرم با حضور در مسجد به رفت و روب مسجد پرداخته و با نظافت مسجد و آماده ساختن بساط چای و تهیه و طبخ نذورات در مسجد ، مشارکت خود را در مراسم محرم به نمایش می گذارند.
تشت گذاری یک مراسم ریشه دار سنتی در تالش است که با اجرای آن آغاز ماه محرم در شهر اعلام عمومی می شود.
مراسم سنتی تشت گذاری در تالش به نوعی پیوند عمیق مردم تالش با اهل بیت(ع) و محبت عزاداران به آنها را نشان می دهد.
درباره فلسفه مراسم تشت گذاری چنین می گویند: روزی که «حر بن یزید ریاحی» با دو هزار نفر از سپاهیان خویش راه را بر امام حسین(ع) بست و به امام گفت که باید با یزید بیعت کند و امام امتناع کرد.
اباعبدالله الحسین (ع) وقتی خستگی و تشنگی را در چهره سپاهیان حر مشاهده فرمودند ، دستور دادند که آنها را سیراب کنند.
حتی دستور دادند به چهارپایان سپاه حر نیز آب دهند ، چون این اتفاق در ۲۷ ذی الحجه روی داد ، لذا مردم در این روز مراسم تشت گذاری را انجام می دهند.
هدف طشت گذاری این است که جوانمردی ها و فداکاری های حضرت ابوالفضل(ع) را نشان دهد که همواره خود را به آب و آتش می زد تا با جرعه ای آب گلوی خشکیده کودکان خیمه های امام حسین(ع) را تر کند.

فرایند اجرای آیین تشت گذاری در تالش:
در این آیین تشت هایی که در این مراسم مورد استفاده قرار می گیرد ، گرد و از جنس برنز یا مس است ، برای اجرای این آیین ریش سفیدان هر محله، تشتها را بر دوش حمل کرده و وارد مساجد می شوند ، حاضران در مسجد به احترام به پا خواسته و در جلو آنها دسته سینه زنی با شعار «الدخیل یا ابوالفضل» سینه می زنند.
پیشینه تشت گذاری در تالش بر اساس روایت برخی از ریش سفیدان به سال ۱۳۲۱ و زمان انتقال شهر هشتپر از بازار کرگری به محل کنونی باز می گردد.
البته روایتی نیز از عزاداری در بازار کرگری و محله جماکوه توسط شیخ سعید رهنمایی در مسجد سیدنیکی در دوران مشروطیت نقل شده است.
رسم تشت گذاری در هشتپر(تالش) به منظور استقبال از ایام عزاداری سالار شهیدان بوده و دو یا سه روز قبل از ماه محرم دسته های عزاداری مساجد سینه زنان به سوی منزل معتمدین و ریش سفیدان حسینی شهر رفته و پس از بیان ذکر مصیبت و اجرای مراسم سینه زنی ، تشت ها را به مسجد انتقال می دهند.
در سالهای اخیر با تشکیل شورای هماهنگی هیأت های مذهبی ، ضمن به ثبت رسیدن این رسم ارزشمند به عنوان ثبت ملی سعی بر این شده تا تشت های مساجد به صورت هماهنگ طی مراسمی از محل مسجد جامع آغاز شده و سایر مساجد نیز اجرا شود.
منبع: ایرنا/ سیدجلال سیدمحمدی