گفت و گو با «بهرام تشکر» به بهانه اجرای رادیکال ها در شهرهای گیلان؛
شمال ما: از آخرین اجرای گروه تئاتر اتود با نمایش دختر یانکی به کارگردانی بهرام تشکر در رشت نزدیک به پنج سال می گذرد.حالا و پس از مدت ها دوباره قرار است نمایش “رادیکالها” از همین گروه و از همین کارگردان در سالن وارش مجتمع فرهنگی خاتم الانبیا به صحنه برود.روزهای ۹، ۱۰ و ۱۱ تیرماه ساعت ۱۹ تازه ترین نمایش بهرام تشکر در صحنه تئاترهای رشت افتتاح خواهد شد.به همین مناسبت گفتگویی کوتاه را با این کارگردان گیلانیِ ساکن تهران ترتیب داده ایم.
س_ نمایش رادیکالها اقتباسی است از وقایع مه ۱۹۶۸ در اروپا.روزهایی که پایه های نظام دیکتاتوری ژنرال دوگل توسط کارگران و دانشجویان در کمتر از یک ماه به لرزه درآمد و بسیاری از مردم خواهان رفراندومی فوری درباره مطالباتشان شدند.چطور شد که نمایشی با چنین موضوعیتی را برای اجرا انتخاب کردید؟
ج_ رایکالها پیش ازهرنکته، کندو کاوی است پیرامون رابطه دختران و پسران.موضوع نمایش هم در بستری از تاریخ معاصر رخ می دهد که آبستن حوادث سیاسی مهمی است. نمایشنامه در بن مایه خود به نقد مصرف گرایی و زوال رویاهای جوانان در حاشیه جنگ های بین المللی و بی عدالتی های رایج در میان طبقه متوسط دهه ۶۰ اروپا پرداخته و در روساخت روایتی است شش ساله از یک رابطه عاشقانه. داستانی که نمونه ملموس وعینی آن درمیان ما یا اطرافیان ما وجود دارد.
کار در محتوا از ساختاری اجتماعی برخوردار است که شخصیت‌های خود را در قشر و گروهی تعریف می کند که از نگاه کلی می‌توان این افراد را جزو حساس ترین اقشار جامعه قرار دارد. دانشجویان! اهمیت این اثر بیشتر از آنکه به جهت خاصی اشاره کند کلیتی واحد را مدنظر قرار می‌دهد. به طوری که از ساختار ابتدایی متن تا پایان‌بندی در اثر نظم واحدی وجود دارد که این موضوع سبب می‌شود مخاطب بیشتر از آنکه باید به تماشا بنشیند و آن را باور داشته باشد.
در واقع اشاره به جامعه دانشگاهیان را می‌توان از آن سو بررسی قرار داد که نویسنده تَصمیم دارد در نمایی با زاویه دید گسترده از رویکردهای اجتماعی که در آن سیستم‌های سرکوب نقش تعیین کننده دارد صحبت کند و از طریق نشان دادن جامعه دانشجویی آن را به اندازه‌ای به نقد کشیده و راهکاری ارائه بدهد.
س_تئاتر، وابسته‌ترین هنرها به مخاطب است. طبق یک تعریف ساده، رخداد تئاتری بدون توانایی جذب مخاطب، به گفتمانی درون متنی محدود می‌شود و بسط و توسعه اجتماعی که ویژگی هنر تئاتر است اتفاق نمی‌افتد.این روزها اگر سری به اکثر تماشاخانه‌های دولتی و خصوصی بزنید با سالن‌هایی روبه‌رو شوید که بیشتر آنها تماشاگران بسیار محدودی دارند؛ البته این مسئله کلی نیست و هستند آثار و گروههای اجرایی که نه تنها ظرفیت آنها تکمیل است بلکه گاهی بلیت آن اجراها نیز به سختی پیدا می‌شود؛ چراکه غالبا با بهره بردن از ژانر خاص کمدی و یا حضور چهره‌های شناخته شده توانسته‌اند از این غائله جان سالم به در ببرند.گروه شما قبلا با نمایش دختریانکی در رشت اجرای موفقی داشت. البته آن نمایش بازیگران معروفی مثل بهنام تشکر و یکتا ناصر هم داشت. فکر نمی کنی عدم وجود ستاره در این نمایش موجب کم شدن تماشاگر بشود؟
ج_برای گروهمان در تئاتر اتود میان رشت و انزلی، دختر یانکی و رادیکالها، این بازیگر و آن بازیگر تفاوتی چندانی وجود ندارد. اینکه بگوییم امروز تئاترهای سلبریتی محور می‌فروشد و تئاترهایی که بر پایۀ حضور بازیگران تئاتری است گیشه ندارند را قبول ندارم و فکر می‌کنم راهی برای شانه خالی کردن از زیر بار مشکل واقعی است. چون در این سال‌ها شاهد مواردی نقض هم بوده ایم و دیده‌ایم که تئاترهای سلبریتی محور با شکست تجاری روبرو شدهاند. بدون شک اگر نمایش‌ها از کیفیت لازم و تبلیغات درست برای معرفی کردن‌شان برخوردار باشند مخاطب هم خواهند داشت.
س_نکته ای که درباره اجرای رادیکالها در استان گیلان به چشم می آید قیمت بلیط این نمایش است.علیرغم اینکه این روزها گروههای نمایشی در قیمت گذاری بلیت های نمایش های خود در حال سبقت از یکدیگرند اما بلیط اجرای این نمایش در این مقطع زمانی معقول و مناسب به نظر می رسد. دلیلش چیه؟
ج_در این شرایط کار فرهنگی کردن خیلی سخت تر از قبل شده است. مشکلاتی که وجود دارد تنها در عرصه تئاتر نیست خیلی از مسائل الان قابل پیش بینی نیست و تئاتر ما هم بخشی از این فضای کلی است. تولید در تئاتر هزینه های زیادی دارد، اما نمی شود همه ماجراها را با گران کردن قیمت بلیت ها سرهم بندی کرد.برای جبران هزینه ها راههای مختلفی وجود دارد که با شناسایی و تعامل با آنها می توان مشکلات را کمتر نمود.فکر می کنم در این شرایط همین که مردم تصمیم بگیرند بیایند و ده ها هزار تومن پول تئاتر بدهند خیلی خودخواهانه است، به نظرم اگر قرار است کاری به صحنه برود باید آنقدر سنجیده مورد ارزیابی قرارگیرد که محصول خوبی برای مردم باشد.از تولید و محتوای نمایش تا قیمت بلیت و فضای دسترسی ها.
س_استقبال در اجرای انزلی خوب و متفاوت بود. فکر می کنید در رشت هم این استقبال رخ دهد؟
ج_مردم رشت همیشه از حامیان هنر و تئاتر بوده اند.امیدواریم با اطلاع رسانی دقیق تر بتوانیم فرصت بهتری را برای میزبانی از مخاطبان عزیز شهر رشت داشته باشیم.آنچه برایمان اهمیت دارد این است که با همه تمرکز و انرژی های خوب به سراغ مردم برویم.مردمی که این روزها در مشکلاتی به سر می برند که حل و فصل هر یک از آنان انرژی های زیادی می خواهد.
س_ در انزلی و شهرهای کوچک معمولا اجراهای زیادی روی صحنه نمی رود. فکر می کنی به خاطر عدم استقبال مردم شهرهای کوچک از تیاتر اصیل هست یا دلایل دیگری وجود دارد؟
ج_یکی از مهم ترین دلایلی که تئاتر در شهرهای کوچکتر کمتر مورد استقبال قرار می گیرد عدم استمرار در حوزه تولید و اجرای نمایش است. مردم یک شهر اگر بدانند که هر روز نمایش های مختلفی در شهرشان به صحنه می رود سرانجام روزی به تماشای کاری در تئاتر خواهند رفت.اما وقتی در اکثر شهرهای ایران تئاتری وجود ندارد و در بسیاری از شهرها سالانه تنها یک یا دو تئاتر بر صحنه می رود آنهم با کمترین حمایت ها و بیشترین بی توجهی ها از سوی سازمان های فرهنگی، در استقبال یا عدم استقبال از یک نمایش ازمردم انتظاری نمی رود.دلایل این موضوع بسیار است.موضوعات و آسیب های این چنینی درحوزه هنرهای نمایشی به وفور وجود دارد که باید ماهها و روزها و ساعت ها درباره آن به گفتگو نشست.
س_ایا به جز انزلی و رشت تصمیم دارید در شهرهای دیگر گیلان هم این نمایش را اجرا کنید؟
ج_در حال برنامه ریزی برای این موضوع هستیم که با رفع موانع و سلایق زیادی که درباره این کار وجود دارد بتوانیم اجراهای بیشتری را در شهرهای دیگر به صحنه ببریم.
س_با همه مشکلاتی که در حوزه تولید تئاتر وجود دارد اجرای دوره ای یک نمایش آن هم با این حجم از جزییات در لباس و دکور دردسرهای مختص به خود را دارد.درست است؟
ج_بله.از تمرینات تا اجرا و مسائل دیگر که برایمان چالش ها و تجربه های جدیدی را به وجود آورد. اما اتحاد و یکدلی همکاران تئاتری و رسانه های استان باعث دلگرمی های فراوانی در ما شده تا بتوانیم در میان همه ناملایمتی های موجود کارمان را ادامه دهیم.
س_در اجرای بندرانزلی و از سوی برخی از گروهها حاشیه هایی هم برای رادیکالها به وجود آمد.موضوع چه بود؟
ج_ حاشیه پردازان همیشه و هرجابی وجود دارند. بی توجهی به این افراد باعث می شود روزی روزگاری آنها هم از رفتار و گفتارشان خسته شده و به شغل آبرومندانه تری رجوع کنند.
س_به نظرتان یک تئاتر تا چه زمانی می تواند به پویایی و زندگی خود ادامه دهد؟
ج_تا زمانی که مخاطب مناسب برای اجرای یک نمایش وجود داشته باشد گروههای تئاتری می توانند تولیدات خود را در بیشترین حالت ممکن اجرا کنند.بسیاری از همکارانم در حوزه تئاتر نمایشی را مدت ها تمرین می کنند اما پس از هفت یا ده اجرای محدود؛ خواسته یا ناخواسته و بنا به دلایل مختلف جریان تازه متولد شده در حال و هوای نمایش را متوقف می کنند.یعنی نمایش دقیقا در روزهایی که به آمادگی مناسب تری می رسد و مخاطبان از اجرای آن اطلاع پیدا می کنند متوقف شده و کارش پایان می یابد. این از جمله مشکلاتی است که وجود دارد.ولی به طور کلی ایده ی من این است که نمی توان نسبت به مشکلاتی که وجود دارد بی تفاوت نشست و دست بردست گذاشت و نظاره گر بود.تئاتر کنش است و تئاتری آن است که واکنش دارد.
منبع: شعاع مشرق
تمام حقوق مادی و معنوی این سایت برای " شمال ما " محفوظ میباشد.
طراح و کدنویس " گیل دیزاین "
دیدگاهتان را بنویسید