شهردار رشت با تاکید بر اینکه اختلافی با شورای شهر ندارد، می گوید: شورا با با منِ شهردار مشکلی ندارد؛ ممکن است با من ثابت قدم مشکل داشته باشد. مشکل با من یک مقوله دیگر است…
شمال ما: شهردار رشت گفت که احداث خط ویژه برای تسهیل در زمینه حمل و نقل دهکهای پایین جامعه است.
دکتر محمدعلی ثابت قدم در گفت و گو با گیلان امروز گفت: در رشت فاصله طبقاتی یکی دو دهک بالا نسبت به شش هفت دهک دیگر در مقایسه با بقیه شهرهای کشور، وحشتناک زیاد است. با توجه به توسعه افقی شهر به سمت جنوب شهر، من باید به حمل و نقل عمومی برسم تا کسی هم که توان ندارد بتواند این مسیر را بیاید. یا نه همچنان باید منتظر بمانم که با توجه به اینهمه خودروی تک سرنشین کثیری از جامعه کمتر برخوردار این وسط له شوند؟
او تاکید کرد که طبق آمار طرح جامع ترافیک، ناوگان تک سرنشین امسال نسبت به دو سال پیش ۴۳ درصد افزایش داشته است و به همین دلیل شهرداری باید توان ویژهای برای حمل و نقل عمومی بگذارد.
ثابت قدم درباره فاز اول خط ویژه گفت: مطالعات فاز یک خط ویژه تا میدان گیل است، ولی ما اجرایش را فعلاً تا میدان مصلی انجام شده و در گام اول باید تا میدان گیل توسعه پیدا کند. مطالعات بقیه خطوط در حال انجام است.
شهردار رشت با پیشینه تاریخی پیادهراهسازی در اروپا از انجام این طرح در رشت دفاع کرد و گفت این طرح در راستای توسعه انسانمحور اجرایی میشود.
او گفت: بعد از جریان انقلاب صنعتی در اروپا، توسعه صنعتی اتفاق افتاد. این توسعه، توسعه انسان محور را زیر سوال برد شما به خیابان شانزه لیزه پاریس هم اگر نگاه کنید که در زمان ناپلئون ساخته شد و هالمان، شهردار وقت پاریس آن را اجرا کرده، از اول پیادهراه بود بعد تدریجاً هی سطح پیادهاش کم شد، سطح سواره اش زیاد شد. تا دهه ۱۹۷۰ میلادی، یعنی حدود ۴۰ سال پیش، گفتند پدیده رشد فیزیکی شهرها به خصوص بعد از جنگ جهانی دوم از ۱۹۷۰-۱۹۴۵، به توسعهای ضدانسانی تبدیل شد.
به گفته شهردار کلانشهر رشت، از اواخر دهه ۱۹۸۰ شاخصهای توسعه انسانی مثل شهر سالم و توسعه پایدار شکل گرفت در دنیا به تثبیت رسید و بعد وارد ساختارهای سازمان ملل شد.
ثابت قدم گفت: از آن موفع به بعد گفتند بحث بهداشت و سلامت مهم است، توسعه فیزیکی دیگر مبنا نیست، مفاهیم توسعه به جای رشد، یعنی مقولههای اجتماعی جای اقتصادی را گرفت و بسیاری از مفاهیم اقتصاد آزاد تعدیل شد و حتا در حوزه سیاسی هم دموکراتها سرکار آمدند و طبقه متوسط شهری بیشتر مبنای عمل قرار گرفت تا مبانی اصالت سرمایه. در نتیجه این فضای عمومی را بر اساس انسان تعریف کردند.
او با اشاره به اینکه در نتیجه افزایش جمعیت در رشت، حمل و نقل عمومی در این مسیر به حداقل ممکن رسید گفت: حالا که اینقدر میزان حمل و نقل عمومی کم شد عملاً شما باید نسبت به حمل و نقل خصوصی عکسالعملی میداشتید. اما اتفاق خاصی برای حمل و نقل خصوصی نیفتاد. از طرف دیگر غیر از حمل و نقل عمومی، ما باید حوزه توسعه انسانی را دوباره مبنا قرار میدادیم. چه کسی میگوید توسعه سلامت محور که براساس میزان سلامت، چاقی و پیادهروی و بیماریهای مردم، چه بار مثبت و چه منفی آن، تعریف شده یک موضوع لوکس است؟
شهردار رشت همچنین گفت: با پتانسیل هویتی و فرهنگی شهر رشت، تنها راه باز کردن گره اقتصادی رشت این است که ما از فرهنگ به اقتصاد پایدار برسیم و اتفاقا وابستگیمان را به درآمدهای تخلفات ساختمانی کمرنگتر کنیم. خلاف ساختمانی بیمعناست، ما باید در راستای گردشگری درآمدهای پایدار ایجاد کنیم.
دکتر ثابت قدم گفت که برنامههای فعلی شهر بر همین اساس طراحی شده و در این قالب پیادهسازی شده است.
او ابراز امیدواری کرد که در یک فرایند چهارساله از سال ۹۵ به بعد شهرداری بتواند برنامهاش را را با حداقل اتکا به منابع دولتی – و در عین حال با حمایت روانی و اجتماعی دولت و در راستای قانون اجرایی کند.
ثابت قدم مخالفتها با برنامههایش را طبیعی دانست و گفت: چیزی که بتواند به کالبد شهر، روح جدید بدهد، تحول است. خب معلوم است هر تحولی در جامعهی خمودی که به وضعیت حاضر به اشتباه عادت کرده میتواند با مخالفتهای بسیاری همراه باشد، یا شاید تعداد موافقانش هم ممکن است کم و شکننده باشند که به مرور زمان و با مشاهده نتایج این تحول برطرف خواهد شد.
شهردار کلانشهر رشت در پاسخ به انتقادات چند عضو شورای شهر به تغییرات متعدد در بدنه شهرداری رشت گفت: شهرداریها دچار یکسری مشکلات سنتی هستند، اما رشت دچار مشکلات انباشته قدیمی است. مثلاً در مشهد و تبریز آمدهاند این مساله را ظرف ۱۲-۱۰ سال حل کردهاند، تهران این مشکل را در مدت ۲۵ سال حل کرده. اینجا مشکلات را روی هم گذاشتهاند و امروز به ما رسیده. ما هم نمیتوانیم بگوییم چون آنها ۲۵ سال طول دادهاند، پس ما هم آن را ۲۵ ساله حل کنیم. خب شاید ما میانبری داشته باشیم که ۲۵ سال را تبدیل کند به دو روز. خیلی از ابزارهای امروز میتواند در رسیدن به این هدف کمککننده باشد. نمیگویم همه کارهای ۲۵ ساله میتواند دو روزه انجام شود ولی شرط عقل این است که ما آن را انجام دهیم. اگر من امروز میتوانم با IT کاری را انجام دهم که هزینهی نیروی انسانی را هم کاهش دهد، چرا نباید انجام دهم؟ اگر باید تمرکززدایی کنم برای شهری که نسبت به بیست سال پیش که یک شهر سیصد، چهارصد هزار نفری بود، حالا هفتصد هشتصد هزار نفر جمعیت ساکن دارد و یک میلیون نفر جمعیت متغیر روزانه، آیا من باید رفتارهای ۴۰ سال پیش را انجام دهم؟
او منتقدین را به درک شرایط زمانی دعوت کرد و گفت: من شهردار ۴۰ سال پیش این شهر نیستم که، من شهردار امروز این شهرم. ۴۰ سال بعد هم شهردار این شهر ممکن است رفتارهای بنده را مطابق آن روز نپذیرد. مثلاً من نمیآیم بگویم آقای الماسی چرا ۲۵ سال پیش این کار را کردی؟ ممکن است اگر من آن موقع بودم کار دیگر میکردم ولی من نمیتوانم عملکرد او را در مقایسه با زمان امروز خودم نقد کنم. باید عملکرد او را با شرایط آن روز نقد کنم، اما من هیچگاه نیامدم کسی را نقد کنم. به صورت کلی باید بگویم که ما مشکلات انباشته شده قدیمی داریم.
بعضی از منتقدین شهردار به تغییر ساختار شهرداری و ایجاد پستهای جدید مدیریتی اعتراض داشتهاند. دکتر ثابت قدم اما به گیلان امروز گفت: تغییرات ساختاری، دستورالعمل حاکمیتی دارد. وقتی وزارت کشور میگوید که شما تا پایان سال ۹۴ فرصت دارید که سازمانتان را کوچکسازی کنید، بنده باید خلاف حاکمیت عمل کنم؟ شورا هم قطعاً نمیخواهد این کار را بکند. حالا ممکن است بنده برای اینکه این سیر را طولانی نکنم و شهرداری هم بیش از چهل پنجاه سال ضرر نکند دارم با هماهنگیهای نسبی این کارها را سریعتر انجام میدهم. ولی عذر میخواهم چقدر این شهر میتواند لطمه کاهش تعداد اتوبوسهایش از ۱۱۰ تا ۳۵ تا را بخورد؟
دکتر سیدمحمدعلی ثابت قدم با اشاره به اینکه برای منتقدانش احترام قائل است گفت: اگر انتقاد منصفانه باشد آدم گوش میدهد توجه می کند و اجرا هم میکند. اما اگر شما علم مدیریت شهری نداشته باشید و اصول مدیریت شهری را هم رعایت نکنید -علم مدیریت شهری نه سلیقه ثابت قدم- آن نقد شاید حتی قابل شنیدن هم نباشد. به هر حال ممکن است عدهای همیشه مخالف باشند. من دوست دارم برنامههای شهری نقد شود یا در نقدها اجرای برنامههای شهری مطرح باشد نه ثابت قدم یا هر کس دیگری در شهرداری. من ندیدم که نقدها عمدتاً برنامهمحور باشد. منتقد باید برنامه شهر را ببیند، اگر در آنها انحرافی دید، نقد کند. تا به حال شنیدهاید کسی برنامههای ارائه شده مرا نقد کرده باشد؟ نباید شخصیت فردی افراد هدف گرفته شود. اگر جایی در مقام اجرا از برنامه عدول داشته باشیم، این مساله باید مورد نقد قرار گیرد.
شهردار رشت تاکید کرد که برنامه مدونی را مدون کرده، او افزود: ما این برنامه را در شورای شهر تصویب شورای سوم برنامه را به تصویب رساندیم و آن را تفصیلی کردیم و امروز داریم آن برنامه تفصیلی شهرداری را در قالب استراتژیهای توسعه شهری و سند بازآفرینی شهری و سند توسعه محلات مبنای بودجه سال ۹۵ و سالهای آتی قرار میدهیم و حتا در اجرای برنامههای امروزمان لحاظ میکنیم. سقف زمانی آن را هم چهار سال تعیین کردهایم.
او با تاکید بربرنامهمحوری گفت: بودجه این برنامهها معلوم است، برشهای زمانی اجرایش معلوم است، اجزایش هم کاملاً معلوم است؛ کارهای محلی، فرامحلی، ناحیهای, فراناحیهای، منطقهای، فرامنطقهای، شهری، فراشهری، استانی و ملی و بینالمللیاش هم کاملاً مشخص است. پس چطور است که همکارانم در شهرداری این برنامهها را به بودجه و اجرا برسانند و برشهای زمانیاش را به صورت سالانه دربیاورند، ولی بعد گفته شود که مثلاً ما چیزی نداریم ارایه کنیم؟ من خواهشم از منتقدان و مخالفان این است که برنامههای شهری را نقد کنند. چه کسانی تا حالا آمدهاند برنامه شهری مطالعه کنند و بعد بدون پیش فرض برخورد کنند؟ بهتر است منتقدان برنامه را هدف قرار دهند بعد بیایند بگویند این برنامه در این نقطه مشکل دارد.
دکتر ثابت قدم اما گفت که باید ساختار برنامه مصوب را حفظ کند. او گفت: ساختار با برنامه متفاوت است، یکبار ما میگوییم میخواهیم خط ویژه ایجاد کنیم، اصالت خط ویژه را زیر سوال میبرند، من در جواب میگویم این برنامه مصوب است، بودجهاش مصوب است، در قالب استراتژیهاست، بقیه خطوطش هم در دست مطالعه است. حالا این خط ویژه را از این خیابان به آن یکی زدیم، ممکن است دفعه بعد بگوییم روی خط دور شهر پیاده کنند. اما خط ویژه، طرحی برگرفته از برنامهای است که از راهبرد شروع شده، به ساختار رسیده، در برنامهها آمده، تبدیل به طرح شده، از طرح شده پروژه و رسیده به پروژه فعالیت.
شهردار رشت با اشاره به بودجه محدود شهرداری رشت گفت: اینجا شهرداری دارد از خودش هزینه میکند. شهرداری دارد جراحی میکند که شاید خونریزیاش زیاد است و دارد تبعاتش را تحمل میکند تا این خدمات انجام نشده را تسریع کند. در سال ۹۱ بودجه ما ۲۰ میلیارد تومان بیشتر از بودجه شهرداری شهر ارومیه بود که جمعیتش اندازه جمعیت ماست. ما ۱۳۰ میلیارد بودجه داشتیم آنها حدود ۱۱۰ میلیارد. در سال ۹۲ این بودجه حدودا مساوی شد، حدود ۲۰۰ میلیارد. در سال ۹۳ بودجه آنها شد ۶۰۰ میلیارد، بودجه ما شد ۲۸۰ میلیارد. امسال بودجه شهرداری ارومیه شده ۱۲۰۰ میلیارد، بودجه ما ۶۰۰ میلیارد تومان است. در سال ۹۲ تعداد اتوبوسهای ارومیه ۳۶۰ تا بوده، تعداد اتوبوسهای فعال مال ما ۱۱۰ تا بوده و الان شده ۳۵ عدد.
به گفته او ممکن است در موردی خاص عدد آن کد با عددی که دارد اجرا میشود نخواند. شهردار گفت: شاید در حین اجرا اتفاقاتی افتاده و جابهجاییهای صورت گرفته، وگرنه ما در کل تغییری عمده انجام ندادهایم. مثلاً گفته شده دوتا دستگاه بیل مکانیکی خریداری شود، در حین کار نیاز پیدا شده و ما سه تا دستگاه خریدهایم. ولی اگر مثلاً بیل مکانیکی را حذف کرده باشیم و چیز دیگری خریده باشیم، قبلاً حتما هماهنگیهای لازمه را انجام داده و یا اطلاع دادهایم.
او با اشاره به تغییرات در عملکرد حوزههای مختلف با تغییرات جدید گفت: فرآیند اطلاعرسانی ما کند است به خاطر این که حوزه ارتباطات ما به صورت سنتی اداره شده است، چه در حوزهی عمومی و داخلی و چه در حوزه بینالملل. در این حوزه هم ما دستاوردی در ارتباطات و در حوزه دیپلماسی شهری و برای اقتصاد شهری نداشتیم؛ بیشتر در این حد بوده که روی یک کاغذ نوشتهایم خواهرخواندگی، این خواهر خواندگی نقطهی بعدی نداشته. اما در همهی دنیا وقتی شهری با یک سیستمی خواهرخوانده میشود، اتفاقات زیادی باید بیفتد. اولاً با هر سیستمی نباید خواهرخوانده شد، ثانیا باید در جایی که این اتفاق میافتد اهدافتان را دنبال کنید؛ نقش مردم و موقعیت محلی و حکومت محلی و نقش جامعه محلی، ذینفعان و ذی نفوذها، انجیاُها و رسانههای خرد در منطقه شناسایی شود. خب این اتفاقات نیفتاده و ساختارهای این موضوع هم مبانی عملی دارد.
شهردار کلانشهر رشت تاکید کرد که در هر حوزهای هم باید قبول کنیم عالمان باید بیایند. او جوان شدن سن مدیریت شهرداری را از دستاوردهای شهرداری دانشت و گفت: یکی از حوزه انسانی هم که که ما انجام دادیم و در سوالتان بود، ما سعی کردیم سطح تحصیل مدیران شهرداری را بالا ببریم که این هم خواست فردی من و هم شرط عقل است. سن مدیران شهرداری را جوان کردیم، یعنی قبلا سن سابقه مدیریتی شهرداری بالای ۲۵-۲۰ سال سابقه بار بود. حالا زیر ۱۳-۱۲ سال است این یعنی ۱۵ سال جوان کردن یک سیستم به لحاظ مدیریتی، ریسکهایش را متوجه مدیریت مجموعه میکند و در عین حال قابلیتهایش را هم متوجه سیستم میکند، ضمن اینکه چابکیاش را افزایش میدهد.
او همچنین افزود: با این جابهجاییهای نیروی انسانی که حدود ۷۰۰ نیرو است، به لحاظ ساختاری مدل هرمی شهرداری را از یک هرم نازک با سر کلفت تبدیل کردیم به یک هرم با سر نازک و بدنهی کلفت. ساختار شهرداری معکوس شد، یعنی قبلا متمایل به مرکز بود، الان غیرمتمرکز شده. البته هنوز هم به مطلوبیت من نرسیده، نواحی هم باید به مطلوبیتشان برسند که نرسیدهاند، خصوصیسازی هم همینطور. اینها برنامههای هفت – هشت ماههی آینده ماست که انشاالله انجام میشود.
دکتر ثابت قدم اقتصاد دولتی را یکی از مهمترین عوامل آسیبزای شهرداری عنوان کرد و گفت: عواملی که در شهرداری پافشاریشان بر اقتصاد دولتی است باید حل شود. وقتی استاندار زحمت میکشد، پیگیری میکند و ۴۰۰ هکتار پارک را به ما میدهد، یک اداره دیگر حق ندارد بیاید با این طرح که متناسب با نیاز مردم است جلوگیری کند. وقتی ما میخواهیم پیادهراه را اجرا کنیم که ایجاد اشتغال میکند و از اشتغال غیررسمی میکاهد – در این طرح با زندهسازی شهر، ما ۳۵۰۰۰ شغل با هفت هزار میلیارد تومان پیش بینی شده ظرف چهار سال خواهیم داشت- چرا باید مانع داشته باشیم؟ این موضوع چیزی نیست که مردم مخالف باشند. مگر مردم وقتی بچهشان بیکار است با شغل داشتن مخالفند؟ سیستمهایی که مخالفت دارند باید دلیل مخالفتشان را روشن کنند و اصرار کنند برداشتههایشان.
او با اشاره به ضرورت توجه به مدیریت واحد شهری گفت: در حالیکه در کشورهای دیگر در بیش از ۹۰ درصد موارد این مشکلات با مدیریت واحد شهری حل میشود، یعنی عملاً همه باید بیایند در چارچوب شهرداری قرار گیرند. ولی ما در نبود مدیریت واحد شهری هر بار باید سراغ یک اداره کل یا سازمان برویم. برای هر موضوعی راضیشان کنیم که خواهش میکنیم حق مردم را به آنها بدهید.
شهردار رشت با تاکید بر اینکه اختلافی با شورای شهر ندارد، گفت: شورا با من مشکلی ندارد. با منِ شهردار مشکلی ندارد. ممکن است با من ثابت قدم مشکل داشته باشد. مشکل با من یک مقوله دیگر است؛ چون منِ شهردار برنامهی شهری دارم. من میگویم اگر با برنامه شهردار مشکل داشتند نقد میکردند. مگر من دارم خلاف رویههای استصوابی شورا عمل میکنم؟ ممکن است لازم باشد در مبانی ریالی این برنامه دقتی صورت گیرد. اما این برنامه در سطح کلانش برنامهی غلطی نیست و کاملاً علمی و عقلی است، در راستای استراتژی همان برنامه کلان قبلی است. در جزئیات هم نیاز به تسریع در اجرا دارد.
دکتر محمدعلی ثابت قدم جایگاه شورای شهر را بسیار ارزشمند دانست و گفت: من اعتقاد دارم شورای برخاسته از نیازهای مردم محلی دارد وظیفهاش را انجام میدهد. ممکن است منِ شهروند، امروز در موضوعی ذینفع باشم، به نمایندگان شهر خودم فشار میآورم. آنها هم میآیند در سیستمی که دموکراسی در آن برقرار است به نمایندگی از آن مردم نقدشان را مطرح میکنند.
دیدگاهتان را بنویسید