شمال ما: «رشت» شهره به شهر باران و مرکز استان گیلان اگرچه آمیختهای از دریا، جنگل، تاریخ و فرهنگ است و سالهاست به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، نزدیکی به دریای خزر و طبیعت بکر و دیدنی هر ساله مقصد میلیونها گردشگر داخلی و خارجی است؛ اما امروز بازار بزرگ و کهن این شهر به توان فضای مجازی به یکی از جاذبههای بارز این شهر برای گردشگران تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، «رشت» که یکی دیگر از نامهای پیشین آن «دارالمرز»، سرزمین گود (جلگهای)، معنی شده به دلیل نزدیکی دریای خزر و قرار گرفتن در میان جنگلهای سرسبز و آب و هوای معتدل (تابستانهای گرم و شرجی و زمستانهای سرد و مرطوب) در زمره یکی از خوش آب و هواترین شهرهای ایران قرار گرفته است؛ رشت رتبه نخست میزان بارش مراکز استانهای ایران را دارد از اینرو به شهر باران مشهور است.
شهر بارانهای نقرهای با بیش از ۷۰۰ هزار نفر جمعیت ثابت و یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت شناور، فشردهترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است و از لحاظ نسبت جمعیت در روز و شب نیز رتبه نخست کشور را دارد؛ این شهر زادگاه بزرگانی همچون میرزا کوچکخان جنگلی، پروفسور مجید سمیعی (جراح مشهور مغز و اعصاب جهان)، زنده یاد آذر اندامی پزشک، باکتریشناس و سازنده نوعی از واکسن، زنده یاد دکتر محمود بهزاد پدر زیست شناسی ایران، هوشنگ ابتهاج(ه. ا. سایه) است.

نمایی ار شهر رشت
خرید از بازار بزرگ رشت این روزها به یاری دنیای مجازی به یکی از جذابترین جاذبههای گردشگری گیلان تبدیل شده و از جالبترین تجربههای سفر به رشت محسوب میشود؛ در میان تنوع اجناس بازار رشت، از محصولات کشاورزی گرفته تا انواع ماهی و خوراکیهای خوشمزه، خریدی هیجانانگیز انتظار شما را میکشد. همچنین در کنار خرید، لذت بازدید از کاروانسراهای قدیمی رشت و طاقیهای بزرگ و کوچک آن را نباید فراموش کرد.
در گوشهوکنار بازار رشت میتوان جلوههای گوناگونی از زیباییهای فرهنگ بومی مردم گیلان را یافت که به نوبه خود بسیار زیبا و جذاب است؛ این بازار از بخشهای گوناگونی نظیر کاروانسراها و طاقیها تشکیل میشود. در بافت ۲۴ هکتاری بازار رشت، ۱۴ کاروانسرا وجود دارند که توسط راستههای مختلف به هم مرتبط هستند. این کاروانسراها در دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی بهعنوان کانونهای بازرگانی ساخته شدند.

بازار بزرگ رشت
رشت در سال ۲۰۱۵ به شبکه شهرهای خلاق جهان به عنوان شهر خلاق خوراکشناسی زیرنظر یونسکو پیوست؛ براساس استانداردهای یونسکو شهر خلاق، شهری است که از نوآوری و توانمندیهای شهروندان در توسعه پایدار شهری استفاده میکند و رشت در کنار آدلاید استرالیا، بارسلونا از اسپانیا، برگن از نروژ، دیترویت آمریکا، لیورپول انگلیس، رم ایتالیا و چند کشور دیگر به عضویت شبکه شهرهای خلاق جهان پیوست و زیتون پرورده منتخب بهترین غذای وگان (گیاهی) در فهرست ۱۰۰ کشور جهان شد.

سفره گیلانی
رشت دارای، مکانهای تفریحی، طبیعی، تاریخی و مذهبی بسیاری چون پارک جنگلی سراوان، روستا و دریاچه سقالکسار، موزه میراث روستایی، موزه باستانشناسی و مردم شناسی، پیاده راه فرهنگی، باغ محتشم، عمارت کلاه فرنگی، خانه میرزاکوچک خان جنگلی، ساحل زیباکنار، آستان مقدس فاطمه اخری (س)، امامزاده هاشم و دانای علی است که در این گزارش به بخشی از این جاذبهها پرداخته شدهاست.
پارک جنگلی سراوان با مساحتی بالغ بر هزار و ۴۸۷ هکتار، نه تنها یک منطقه گردشگری، بلکه میراث طبیعی ارزشمند است؛ این پارک کهن با داشتن جنگلهای انبوه، دریاچهای زیبا و تنوع زیستی غنی، جلوهای از طبیعت بکر ایران را به نمایش میگذارد؛ وجود مسیرهای پیادهروی، مناطق پیکنیک و امکانات رفاهی در این پارک امکان لذتبردن هر چه بیشتر از طبیعت را برای گردشگران فراهم کردهاست.
پارک جنگلی سراوان از قدیمیترین عرصههای جنگلی گیلان است که به خاطر برخورداری از گونههای متنوع گیاهی در سطح کشور در حتی جهان کمنظیر است؛ یکی از جاذبههای پارک جنگلی سراوان وجود موزه میراث روستایی گیلان است که در قسمتی از این پارک زیبا و جذاب قرار دارد؛ فاصله رشت تا این پارک جنگلی ۱۷ کیلومتر است که با خودرو حدود ۲۴ دقیقه طول میکشد؛ در حال حاضر، این پارک به طور کلی دارای ۲ فاز اصلی (فاز نخست بخشهای مختلفی از جنگل، امکانات تفریحی و موزه میراث روستایی و فاز دوم عمدتا جنگل و دریاچه یا همان تالاب) است.
پارک جنگلی سراوان ریشه در تاریخ کهن این منطقه (سراوان رشت) دارد؛ قدمت این جنگلها به قدری است که شاید نتوان تاریخ دقیق آغاز فعالیت رسمی آن را به عنوان یک پارک جنگلی تعیین کرد، از دیرباز، این منطقه پوشیده از جنگلهای انبوه و بکری بوده که نقش مهمی در زندگی مردم محلی و حفظ تعادل زیستمحیطی منطقه داشته است.
درختان بومی پارک جنگلی سراوان تنوع زیادی دارد؛ بعضی درختان و گونههای گیاهی این پارک جنگلی توسط انسانها کاشته شده و انواع درختان کاج و سرو هستند که کمکم به جمع گل و گیاههای طبیعی اضافه شدند؛ کاج سیلوستریس، کاج تدا، سرو نقرهای و زربین همگی محصول کاشت دستی است.

پارک جنگلی سراوان رشت
بهترین مسیر برای رسیدن به این پارک جنگلی از تهران، اتوبان کرج – قزوین است؛ پس از طی این مسیر، وارد اتوبان قزوین – رشت میشوید؛ پس از عبور از بقعه امامزاده هاشم، حدود ۲۰ کیلومتر جلوتر، ورودی فاز دوم پارک جنگلی سراوان رشت را در سمت چپ جاده مشاهده خواهید کرد.
بیشتر مسافران از شهرهای غربی و شمالغربی ایران، برای رسیدن به این پارک، باید ابتدا به قزوین سفر کنند و از قزوین با ورود به اتوبان قزوین – رشت، میتوان به راحتی به این پارک رسید؛ برای ساکنان شهرهای شمالی و شمال شرقی ایران، استفاده از جاده رشت – لاهیجان و سپس جاده سیاهکل میتواند کوتاهترین مسیر باشد؛ در جاده سیاهکل، میانبری وجود دارد که به اتوبان رشت – قزوین متصل میشود و پس از طی حدود سه کیلومتر در این اتوبان، به پارک جنگلی خواهید رسید.
مسیر دسترسی از رشت؛ از شهر رشت به سمت اتوبان قزوین – رشت حرکت کنید؛ پس از طی مسافتی حدود ۱۷ کیلومتر، به ورودی فاز دوم پارک خواهید رسید که در سمت غرب جاده واقع شدهاست.

پارک جنگلی سراوان رشت
موزه میراث روستایی از محبوبترین دیدنیهای رشت، موزهای در پارک جنگلی سراوان رشت، مکانی شگرف برای درک فرهنگ و سنتهای گیلان است این موزه در زمینی به مساحت حدود ۲۶۰ هکتار، در کیلومتر ۱۸ جاده رشت – تهران احداث شدهاست؛ هدف موزه میراث روستایی گیلان، انتقال بناهای روستایی و حفظ فرهنگ بومی، فن ساخت و دانش نانوشتهای است که در روستاهای گیلان وجود داشتهاست.

موزه میراث روستایی گیلان از جاذبههای گردشگری رشت
روستای سقالکسار از توابع بخش مرکزی شهرستان رشت در دهستان لاکان در ۱۶ کیلومتری جنوب شهر رشت و در جاده جیرده قرار دارد؛ این روستا با آب و هوای معتدل در ارتفاع ۵۰ متری از سطح دریا واقع شدهاست؛ سد خاکی سقالکسار، بزرگترین دریاچه این منطقه و دلیل شهرت این روستا است.
برای دسترسی به روستای سقالکسار از تهران، از طریق آزادراه تهران – کرج – قزوین – رشت به سمت شهر رشت حرکت کنید؛ بعد از گذر از عوارضی رشت و پلیس راه، نرسیده به رشت در تقاطع روگذر به سمت فومن بروید؛ حدود ۱۴ کیلومتر در جاده فومن رانندگی کنید تا به بقعه آقاسید شریف برسید؛ بهسمت چپ بپیچید و وارد روستای سقالکسار شوید؛ مسیر را ادامه دهید و با توجه به تابلوهای راهنما خود را به سد خاکی سقالکسار برسانید.
همچنین برای دسترسی به روستای سقالکسار از رشت چند راه وجود دارد؛ میتوانید از میدان گاز وارد جاده لاکان شوید؛ پس از ۱۰ کیلومتر رانندگی به انتهای جاده لاکان خواهد رسید، از آنجا وارد جاده فومن شوید و چهار کیلومتر رانندگی کنید تا به بقعه آقاسید شریف برسید، بهسمت چپ بپیچید و وارد روستای سقالکسار شوید؛ یک مسیر دیگر از رشت نیز از فلکه رازی آغاز میشود؛ از این فلکه وارد جاده شیون فومنی و سپس جاده جیرده شوید تا به سقالکسار برسید.

سقالکسار
موزه باستانشناسی و مردمشناسی رشت در ساختمانی کهن در سبزه میدان قرار دارد؛ این موزه با ۲ بخش مردمشناسی و باستانشناسی به یکی از جاذبههای گردشگری رشت تبدیل شدهاست؛ بخش مردمشناسی، شامل مجسمههایی از مردم بومی در حال کار و زندگی در کنار لوازم مختلف قدیمی، لباسهای محلی، وسایل زندگی قدیمی مثل انواع قاشق چوبی، ظروف سفالی و فلزی، اسناد، وسایل زینتی و غیره است و بخش باستانشناسی نیز در زیرزمین یا سرداب ساختمان، اشیا، دستسازهها و یافتههای باستانی کل سرزمین گیلان را به نمایش میگذارد.

موزه مردم شناسی رشت
پیاده راه فرهنگی رشت، یکی دیگر از جاذبههای شهرباران است که با معماری جذاب و برگزاری رویدادهای متنوع، فضایی دلپذیر و خاطرهانگیز برای بازدیدکنندگان فراهم میکند؛ این پیاده راه یکی از زیباترین و جذابترین نمادهای شهری و دیدنیهای رشت است که تلفیقی از تاریخ، فرهنگ، و هنر را در خود جای دادهاست؛ این مسیر فرهنگی با سنگ فرشهای زیبا، درختان سبز و محوطهای دلانگیز به فضایی منحصر به فرد برای پیادهروی و تجربه قدمت زندگی شهری تبدیل شدهاست.
احداث مجسمهها و تندیسهای خلاقانه یکی از زیباترین و جذابترین نمادهای شهری و دیدنیهای رشت است که در سراسر مسیر قرار گرفته است؛ این آثار هنری نه تنها جنبهای زیباییشناسانه به محیط افزوده است بلکه روایتگر تاریخ و هویت مردم گیلان نیز است؛ تندیسهایی از شخصیتهای برجسته، نمادهای بومی و طرحهایی الهامگرفته از فرهنگ گیلان، نگاه هر بازدیدکنندهای را به خود جلب میکند.

مجسمه زنده یاد دروی از عکاسان قدیمی رشت
پیادهراه فرهنگی رشت، علاوه بر زیبایی بصری، محل برگزاری رویدادهای فرهنگی و اجتماعی متعددی است؛ نمایشگاههای هنری، اجراهای موسیقی زنده و بازارچههای محلی در این مسیر برگزار میشوند و فرصتی برای تعامل مردم با هنر و فرهنگ بومی محلی فراهم میکنند؛ همچنین، کافهها و رستورانهای محلی در کنار این مسیر، مکانی دنج برای تجربه نوشیدنیها و غذاهای سنتی گیلان ایجاد کردهاند.
با قدم زدن در این مسیر، میتوان معماری زیبای ساختمانهای قدیمی مانند عمارت شهرداری رشت، هتل ایران و میدان مرکزی شهر را نیز از نزدیک تماشا کرد؛ این مجموعه فرهنگی، تاریخی و هنری، نمادی از هویت شهری رشت است که فضایی زیبا و پرانرژی را در اختیار شهروندان و گردشگران قرار میدهد.

پیاده راه فرهنگی رشت
باغ محتشم یا پارک شهر رشت (پارک قدس) در خیایان حافظ، یکی دیگر از جاهای دیدنی و از قدیمیترین پارکهای شهربارانهای نقرهای است؛ قدمت باغ محتشم که پارک اصلی رشت به شمار میرود به دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار میرسد.
این باغ کنار رودخانه گوهررود و دارای امکانات رفاهی متنوع، آن را به یکی از مقاصد خانوادگی و تفریحات کودکان در شهرباران تبدیل کردهاست؛ زمین ورزشی، زمین بازی کودکان، وسایل ورزش همگانی، میزهای تنیس و نیمکتهای استراحت از امکانات رشت است.
آرامگاه امیرهوشنگ ابتهاج شاعر و پژوهشگر پیشکسوت متخلص به «سایه» در پارک محتشم رشت قرار دارد؛ وی بامداد چهارشنبه (۱۹ مرداد ۱۴۰۱) در سن ۹۴ سالگی در کلن آلمان درگذشت؛ ابتهاج اواخر تیر به دلیل نارسایی کلیوی در بیمارستانی در این شهر بستری و تحت درمان بود.

آرمگاه امیرهوشنگ ابتهاج(ه. ا.سایه) در باغ محتشم رشت
عمارت کلاه فرنگی رشت مربوط به دوره قاجار است و در ضلع جنوبی باغ محتشم در کنار رودخانه گوهررود واقع شدهاست؛ این اثر در تاریخ ۲۶ آبان ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۷۶۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
علت انتخاب نام کلاه فرنگی بر روی این بنا، شباهت فراوانی است که طبقه فوقانی آن به کلاه سیلندری (فرنگی) دارد.

عمارت کلاه فرنگی رشت
خانه میرزا کوچک خان جنگلی رشت (از قهرمانان انقلاب مشروطیت و نهضت جنگل) از معدود خانههای قدیمی شهر رشت است و از اصالت و ارزش تاریخی بسیار زیادی برخوردارست؛ قدمت این خانه به بیش از ۲۰۰ سال میرسد.
خانه میرزا کوچک خان جنگلی بخش مهمی از هویت سیاسی و تاریخی شهر رشت واقع در محله (استادسرا) است و جدا از اصالت بالا به عنوان موزه اسناد و وسایل دوران نهضت جنگل برای بازدید عموم دایر است؛ این خانه، مستطیل شکل و شامل ۲ طبقه است؛ در طبقه نخست، ایوانی بزرگ قرار دارد که دارای چندین اتاق تو در تو است؛ این ایوان را میتوان یکی از نمادهای اصلی سبک سنتی خانههای رشت دانست.
در طبقه دوم، سالن بزرگی قرار دارد که دوباره شامل همان اتاق است؛ خانه میرزا کوچک کاملا چوبی بوده و از ۲ طرف راه پلههایی در آن تعبیه شدهاست؛ همچنین حیاط کوچکی نیز جلوی خانه قرار دارد که با گلکاری چشم نواز و تندیس خود میرزا کوچک خان جلوه خاصی به آن بخشیده شدهاست.

خانه میرزاکوچک خان
ساحل زیباکنار، با فاصله حدود ۳۵ کیلومتر، نزدیکترین ساحل به رشت است و یکی از پرطرفدارترین مناطق ساحلی استان گیلان به شمار میرود؛ این منطقه به دلیل امکانات رفاهی و تفریحی متنوع مانند ویلاهای مدرن، رستورانهای ساحلی و دسترسی آسان، انتخابی عالی برای گردشگران و سرمایهگذاران به شمار میرود.
برای حرکت در شهر رشت به سمت زیباکنار یا برعکس ۲ راه وجود دارد که یکی از آنها از لشتنشاء و دیگری از خشکبیجار است.

ساحل زیباکنار
بقعه متبرکه خواهرامام رشت منسوب به «فاطمه اخری» دختر امام موسی کاظم و خواهر امام رضا (ع) یکی از مشهورترین بقاع متبرکه گیلان در محله ساغریسازان شهر رشت واقع است؛ بر اساس شجرهنامه این امام زاده دختر امام موسی کاظم(ع) و خواهر امام رضا(ع) و خواهر کوچکتر حضرت معصومه (س) میباشد.
بنای این حرم مطهر به مساحت حدود ۲ هزار متر مربع در۲ طبقه زیرین و فوقانی دارای شبستان، مسجد، تربت خانه، سالن اجتماعات موزه کتابخانه و مکانی برای عرضه محصولات فرهنگی قرآنی، سالن غذاخوری، سرویس بهداشتی و وضوخانه است.
ضریحی طلا اندود و مشبک بر روی مرقد این بانوی بزرگوار نصب است؛ این حرم مطهر مورد احترام مردم منطقه است و در ایام نوروز پذیرای مهمانان نوروزی و زائران بوده و علاوه بر برگزاری نماز جماعت سه گانه در ایام ماه مبارک رمضان، مراسم مناجات شبانه بعد از نماز مغرب، خیمه معرفت ویژه کودکان و نوجوانان، ضیافت افطاری و برنامههای متنوع فرهنگی را برای مسافران و زائران تدارک دیده است.

بقعه متبرکه خواهر امام رضا (ع) رشت
آستان مقدس امامزاده هاشم(س) در ۳۲ کیلومتری رشت در کنار جاده ترانزیت (رشت به تهران) در تپهای مشرف بر جاده و رودخانه بزرگ سفیدرود قرار دارد؛ بر اساس تحقیقات به عمل آمده وی ابوهاشم علیالحسنی از سادات بزرگ و علویان روحانی سده چهارم هجری است.
بنای آستان مقدس امامزاده هاشم هشت ضلعی و از آجر ساخته شدهاست و در داخل حرم آئینهکاری و ازاره و دیوار تا ارتفاع یک متر سنگ کاری شدهاست، این حرم مطهر با حدود ۱.۵ هکتار زمین و با برخورداری از زائرسرا، هتل، بازارچه، فضای سبز مناسب، بنایی با شکوه و عالی با کوه و رودخانه باعث شده که این آستان مقدس یکی از مراکز پر جمعیت و محل تردد زائران و مسافران باشد.

بقعه امام زاده هاشم رشت
بقعه دانای علی رشت در وسط خیابان اصلی بیستون در محله چمارسرا واقع در خیابان طالقانی و در نزدیکی میدان شهدای گمنام (یخسازی سابق) قرار دارد؛ معماری گنبد آن جزو معماری اصیل گیلان است؛ بقعه دانای علی قطب گردشگری مذهبی استان به حساب میآید و زائران زیادی دارد؛ گنبد فیروزهای رنگ و کاشی کاری شده این بقعه به تقلید از گنبد بقعه شیخ زاهد گیلانی یا شیخانه ور ساخته شده و طرح آن کلاه درویشی است.
این بقعه، مرقد عارف والا مقام و اولیاء الله میباشد؛ ایشان بسیار مورد احترام و توجه مردم شهرستان رشت و دیگر شهرستانها است؛ حتی بسیاری از زوجهای جوان آغاز زندگی مشترک خود با شرفیاب شدن به این بقعه متبرکه آغاز میکنند.
داخل بقعه متبرکه دانای علی رشت بسیار زیباست؛ تجلی هنر کاشی کاری و آئینه کاری است؛ مبلغان اعزامی از قم همه ساله در جوار این بقعه خیمه آرامش بهاری دایر میکنند که از کانونهای پررونق در جذب زائران به ویژه کودکان و نوجوانان است.

بقعه دانای علی رشت
در سال ۹۴ رشت بهعنوان شهر خلاق خوراکشناسی (Gastronomy) در یونسکو به ثبت رسید و از دلایل ثبت این شهر بهعنوان شهر خلاق خوراک، استفاده از مواد غذایی محلی و متناسب فصل، منابع غذایی طبیعی غنی همراه با فرهنگ محلی منطقه میتوان نام برد.
سیدرضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سفر خود به گیلان، گردشگری خوراک را یکی از شاخههای قابل توجه در این استان میداند و میگوید: کمتر کشوری ظرفیت گردشگری خوراک گیلان را در خود جای داده است؛ خوراک یکی از حلقههای ارتباطی با جهان است و هنر زن گیلانی را منتقل می کند.
کته کباب، کباب ترش، مرغ ترش، فسنجان، سیرقیله، باقلاقاتق، چوواش تره، آلومسما، غوره مسما، کوی تره، ترش تره، میرزاقاسمی، شوید قرمه، کولی غورابیچ، کمج کباب، واویشکا، اشپل کوکو، پامادور قاتوق از جمله غذاهای لذیذ و پرطرفدار رشت است.

غذاهای لذیذ رشت
همچنین سفره رشت پر از شیرینیها و خوراکیهای خوشمزه و منحصر به شهربارانهای نقرهای است؛ رشته خوشکار خوشمزهترین آنهاست که یکی از سوغات رشت محسوب میشود که تهیه شده از (آرد برنج، شکر، مغز گردو و ادویهجات معطر نشیر هل و دارچین است؛ کوکی رشتی، نان برنجی، ماهی دودی و برنج از دیگر سوغات رشت است.
محصولات حصیری شامل سبد و کیف، فرش و پوشش زمین، مبلمان، قاب عکس، پرده، لوازم تزئینی و کفشهای حصیری از دیگر سوغات رشت است که طرفداران زیادی دارد.

رشته خوشکار
اکوتوریسم (طبیعت گردی) سفری است مسئولانه به مناطق طبیعی که منجر به حفظ محیط زیست شده و موجب بهبود کیفیت زندگی مردم محلی می شود؛ بهتر است طبیعت را درک کنیم و حتی شاید بهتر باشد زیبایی جادههای نو را دریابیم؛ به خود و فرزندانمان بیاموزیم درختان کوچک را بشمرند تا دیدن بیاموزند.
مفاهیم گردشگری در دنیای امروز عمق یافته و گیلان با همه گیراییهای کم نظیرش برای آنانی که از ذوق سفر سرشارند سفرنامهای است بی انتها؛ لذا ایرنا گیلان تلاش کرده در مجموعه گزارشهایی با عنوان «در مسیر باران، آشنایی با جاذبههای گیلان» بمناسبت در پیش بودن ۲۷ سپتامبر روز جهانی گردشگری باهدف بالا بردن سطح آگاهی در مورد نقش گردشگری در جامعه جهانی و نشان دادن چگونگی تاثیر این صنعت بر ارزشهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در سراسر جهان، تنها اشارتی کلی به مقاصدی بارز از شهرستانهای استان برای علاقهمندان به سیاحت گردی داشته باشد.
دیدگاهتان را بنویسید