شمال ما: آیا شکمتان بهتازگی بزرگتر یا گردتر از قبل شده و نمیدانید دلیلش چیست؟ شاید فکر میکنید اضافهوزن گرفتهاید، اما ممکن است پای نفخ یا مشکلی گوارشی در میان باشد. تفاوت میان چربی شکم و نفخ شکم چیزی فراتر از ظاهر است؛ یکی به مرور زمان ایجاد میشود و با خطرات مزمن همراه است، و دیگری میتواند بهصورت ناگهانی و حتی با درد، گاز یا مشکلات رودهای ظاهر شود. در این مقاله، با تفاوتهای اصلی این دو وضعیت و زمانهایی که باید نگران شوید آشنا میشوید.
به گزارش سلامت نیوز، اگر متوجه شدید شکمتان بزرگتر یا گردتر از حالت معمول شده، ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید: آیا این به خاطر چاقی شکمی است یا نفخ؟
- چربی شکم بهتدریج و طی زمان افزایش پیدا میکند.
- نفخ شکم میتواند بهصورت ناگهانی ایجاد شود، معمولاً در طول روز تغییر میکند و اغلب با علائم گوارشی همراه است.
چه چیزهایی باعث بزرگ شدن شکم میشوند؟
بزرگ شدن شکم همیشه فقط به خاطر چربی یا نفخ نیست. دلایل مختلفی وجود دارد، از جمله:
- تجمع چربی (بافت چربی زیر پوست یا اطراف اندامهای داخلی شکم)
- نفخ ناشی از گاز یا اختلالات گوارشی
- پارگی روده و ورود هوا به حفره شکمی (مورد اورژانسی)
- یبوست یا انسداد روده
- بارداری (به دلیل بزرگ شدن رحم)
- آسیت (تجمع مایع در شکم، اغلب در بیماریهای پیشرفته کبدی)
- احتباس ادرار در مثانه
- وجود تومور در اندامهای شکمی (مثلاً تخمدانها)
- آندومتریوز (رشد بافت مشابه رحم در خارج از رحم که میتواند باعث تجمع هوا و مایع شود)
برای تشخیص درست، باید به علائمی مثل سرعت شروع بزرگ شدن شکم، درد، مشکلات گوارشی، یا ارتباط با چرخه قاعدگی توجه کرد. پزشک میتواند با معاینه و آزمایشات به تشخیص قطعی برسد.
علائم و دلایل چربی شکم
چربی شکم یکی از رایجترین دلایل احساس پر بودن شکم است. چربی در بدن در دو ناحیه انباشته میشود:
- زیر پوست (چربی زیرجلدی)
- درون شکم و اطراف اندامها (چربی احشایی)
تجمع چربی با گذشت زمان و بهتدریج اتفاق میافتد. اگر بزرگ شدن شکم ناگهانی باشد، احتمالاً دلیل دیگری دارد.
آیا چربی شکم خطرناک است؟
داشتن مقدار مشخصی چربی شکم طبیعی و سالم است، اما چربی زیاد شکمی (چاقی شکمی) خطرات زیر را به همراه دارد:
- دیابت
- کلسترول بالا
- بیماریهای قلبی
چرا چربی شکمی افزایش مییابد؟
دلایل مختلفی دارد، از جمله:
- کمتحرکی
- تغذیه پرکالری
- استرس
- عوامل ژنتیکی
- مشکلات هورمونی
نقش هورمونها در تجمع چربی:
- خانمها بهطور طبیعی چربی بیشتری نسبت به آقایان دارند.
- در زنان جوان، چربی بیشتر در ران و باسن ذخیره میشود؛ اما با افزایش سن و یائسگی، چربی به شکم منتقل میشود.
- آقایان بیشتر چربی را در شکم ذخیره میکنند.
- هورمون کورتیزول (هورمون استرس) نیز در افزایش چربی شکمی نقش دارد.
چگونه پزشک چاقی شکمی را بررسی میکند؟
- شاخص توده بدنی (BMI)
- اندازهگیری دور کمر
- نسبت دور کمر به دور باسن
- اندازهگیری ضخامت چربی زیر پوست با کولیس (ابزار خاص)
علائم و دلایل نفخ شکم
نفخ اغلب به دلیل تجمع گاز در رودهها ایجاد میشود و ممکن است با غذاها یا سبک زندگی مرتبط باشد. معمولاً بهصورت موقتی و گذرا است.
دلایل شایع نفخ شکم:
- پرخوری
- بلعیدن هوا
- رفلاکس معده (بازگشت اسید معده)
- سندرم روده تحریکپذیر (IBS)
- عدم تحمل لاکتوز
- بیماری سلیاک (عدم تحمل گلوتن)
- آلرژیها یا عدم تحمل غذایی
- رشد بیشازحد باکتری در روده کوچک (SIBO)
- عوارض جانبی برخی داروها
- افزایش ناگهانی مصرف فیبر
گاهی هم نفخ میتواند علامت یک وضعیت اورژانسی مانند پارگی روده یا معده باشد که منجر به ورود هوا به حفره شکمی میشود. این وضعیت خطرناک است و نیاز به درمان فوری دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
پر شدن شکم دلایل زیادی دارد؛ برخی بیخطر و برخی خطرناکاند. اگر علائمی مانند:
- ناراحتی شکمی
- تغییر در اجابت مزاج (یبوست، اسهال، گاز زیاد)
- افزایش یا کاهش وزن ناگهانی
را تجربه میکنید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر چاقی شکمی دارید، مراجعه منظم به پزشک برای کنترل مواردی مانند فشار خون، چربی خون، و قند خون ضروری است. پزشک میتواند با راهکارهایی مثل تغییر سبک زندگی یا دارو به شما کمک کند.
چه زمانی باید فوراً به اورژانس مراجعه کرد؟
اگر هر یک از علائم زیر را داشتید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- درد شدید و ناگهانی شکم
- تهوع و استفراغ
- تب
- افت فشار خون
- تپش قلب شدید
همچنین علائم هشداردهنده دیگر که نیاز به بررسی فوری دارند:
- خون در مدفوع یا استفراغ خونی
- ناتوانی در دفع گاز یا مدفوع
- ورم پا همراه با افزایش وزن ناگهانی
- تنگی نفس
تمام حقوق مادی و معنوی این سایت برای " شمال ما " محفوظ میباشد.
طراح و کدنویس " گیل دیزاین "
دیدگاهتان را بنویسید